Monthly Archives: Февраль 2011

аллаһ ясаганны үзгәртәсе түгел дигән сүзем

http://matbugat.ru/news/?id=3629#comments да минем коммент:
К. Динар №117 (68249) / 21.01.2011 / 11:46
бернәрсәнең дә геннарына тыкшынып үзгәртергә кирәк түгелдер ул.
коръән, 4енче сүрә, 118 һәм 119ынчы аять, ногмани тәфсире:
Аллаһ шайтанны ләгънәт кылды – рәхмәтеннән сөрде. Шуннан соң Иблис әйтте: “Ий Раббым, бәндәләреңнән миңа насыйп булган өлешне алырмын, аларны үземә ияртермен”, – дип. Әлбәттә, аларны адаштырырмын һәм күңелләренә төрле батыл, ялган сүзләрне салырмын, янә хайваннарыгызның колакларын кисегез, дип, әмер бирермен – кисәрләр, янә Аллаһ төзегән мәхлукларны үзгәртегез, дип әмер бирермен – үзгәртерләр. Берәү Аллаһ хөкемнәрен куеп, шайтан хөкемнәренә иярсә, аны үзенә вәли итеп алса, дөреслектә ул кеше ачык һәлак булу белән һәлак булды, мәңгегә хәсрәттә калды.

программистлар аңлый аладыр диеп уйлыйм, нәрсәнең программасын үзгәртергә табигатьнең мөмкинлеге бар икәнен, ул аңлашыла ич инде. менә бактерияләр белән вируслар кирәк булганда ничек тиз үзгәрәләр. кеше һәм башка хайваннар һәм үсемлекләр дә ничек катлаулы итеп төзелгәннәр, аны кеше ген модификациясе ясап ясамаган бит. шулай булгач, кирәк булса, андый гына нәрсә аллаһка ышанмаган кешеләр күзлегеннән караганда үзеннән үзе ясала ала. ул бит озак дисәгез, юк, озак түгел, мәсьәлән, песи белән эт бик үк борынга заманда барлыкка килгән булып саналмый, һәм шул ук бодай да, аларны бит кеше ген модификациясе белән үзгәртмәгән, һәм үзгәртми дә, һәм мин уйлыйм, ул аларны махсус селекцияләмәгән дә, хәзер дә селекцияләмәй, ә “дворняшка”эт белән мәче барыбер барлыкка килгән һәм кеше белән яшәгәндә үзеннән-үзе кыргыйланмый. ә декоративный песиләр шундый булып калсын өчен аларны саклап торырга кирәк. җыенысына яшәү шартлары үзгәрүе тәэсир итә. әгәр шул ук бодайларны яхшы шартта үстерсәң ул үзеннән үзе дә яхшыланадыр бәлки. ә коры һавада үскәне дә берничә елдан соң җайлашадыр. бырыбер артык корыда үсә алмый бит ул. һәм аның инде коры һава торышына җайлашканнарың орлыклары бәлки бардыр да, булса ул элекке ссср җирендә дә булыр иде, мәсьәлән, үзбәкстанда чүл бит, ссср галимнәре яңа сорт чыгару белән дә шөгыльләнгән, әллә кайда эзләп йөрергә кирәк түгелдер дә.

һәм буш урыннар ята дигән сүз дөрес түгел. буш түгел ул. чөнки кыргый табигать була анда, ул да яшәргә тиеш, аңа да урын кирәк.

сүз уңаеннан, мин уйлыйм, кыргый табигать үзеннән-үзе мөмкинлекләрне иң оптималь куллана, мәсьәлән, урман, чүп үләннәре кеше утырткан үсемлекләрдән зуррак булып үсә. шулай булгач, шул кыргый үсемлекләрне чабып алып та аларны куллану мөмкинлеге бар.

хәзерге татар теле дәреслекләрендәге иң зур хата бугай бу

хәзерге татар теле дәреслекләрендәге иң зур хата бугай бу:
менә бар бит анда анализ, кайсы ия, кайсы хәбәр, кайсы тәмамлык, кайсы аергыч икәнен астына сызып күрсәтә торган һәм аннары кайсы сүз кайсы сүзне ачыклап килүен бер сүз өстеннән икенче сүз өстенә ук җибәреп күрсәтә торган. менә шул анализда шул уклар дөрес түгел, “түгәрәкләп” алганда бик үк дөрес түгел дияргә дә була… дөрес түгел чөнки чынлыкта ул сүз ул сүзне ачыклап килми, бик күп очракта шулай ул! ә булырга мөмкин, ул сүзнең кайсыдыр кушымчага хәтле булган өлеше белән тагын аңа хәтле килгән берничә сүзне бергә ачыклап килә. яки шул берничә сүз кушымчасы белән тагын бер башка шундый блокны ачыклап килә!

апрель-4 22:27 : бу хата мәктәп дәреслекләрендә генә түгел, махсус гадиләштерү өчен генә түгел, “академик фән” дәрәҗәсендәге хата, тикшерелеп, аңлап бетмәгәнлек.

твиттерга тәнкыйть…

твиттерда http://qdinar.wp.kukmara-rayon.ru/2011/02/09/блоглык-ачып-җибәрәм/ сылтамасын язмакчы идем, эшләмәде – ахырын күчке эченә кертмәде. аннары http://qdinar.wp.kukmara-rayon.ru/2011/02/09/%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D1%8B%D0%BA-%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BF-%D2%97%D0%B8%D0%B1%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BC/ диеп язып карадым, анысы да эшләмәде, сыймый ул, әмма ләкин сыймаганда аны тутырып язмасаң да эшли ул, ә бу эшләмәде – ничектер кодлаштырды. … хм.. ниһаять, http://qdinar.wp.kukmara-rayon.ru/2011/02/09/%d0%b1%d0%bb%d0%be%d0%b3%d0%bb%d1%8b%d0%ba-%d0%b0%d1%87%d1%8b%d0%bf-%d2%97%d0%b8 дип язып карагач булды, игътибар, сылтама %d0 белән бетсә твиттер аны кодлаштыра икән. > 20:34 : кодлаштырмаса да, андый сылтама ачылмый икән. шулай ук %b дип тә, % дип тә бетәргә тиеш түгел. шулай булгач, бу тәнкыйтем хаксыз. <

твиттерга тагы тәнкыйть: бер кешенең язмасына булган җавапларны табып булмый. бу тәнкыйть гуглга да кагыла, чөнки ул твиттердагы бөтен язмаларны индексацияләп бара, гуглда җентекләп эзләү белән дә аны табып булмый, адресы буенча ягъни link:http://…. тамгасы белән…

20:33 : тагы тәнкыйть: кириллица доменнарны “хәзерге заманда” твиттер активлаштырмый, http://блогы.рф/ дисәң дә, http://xn--90aexm0e.xn--p1ai/ дисәң дә!

“блоглык” ачып җибәрәм

сәләм сезгә!
“блоглык” ачып җибәрәм. ягъни блог ясау мөмкинлеге. әлегә бушлай һәм рекламасыз 🙂 .
килегез, үзегезгә блог йә сайт ачып җибәрегез: http://блогы.рф/ . теркәлгәндә блогыгыз исемен кириллица белән язырга онытмагыз 🙂 .
теркәлүчеләр өчен бу “блоглык”ның төп блогында күрсәтмәләр яздым: http://блогы.рф/2011/02/09/хәзер-ачып-җибәрергә-уйлыйм/ .

менә мин үзем сынап карар өчен мондый блог теркәдем, сезнең дә блог шундый була ала: http://сынапкарау.блогы.рф/ (бу сылтама яңа биттә ачыла).

менә хәзер алла бирса шушы язмам белән бу “блоглык”ны ачып җибәрәм, аннары белем форумында, матбугат ру коймасында, мәктәп, укытучы сайтлары кунак китапларында, форумнарында әйтермен, алла бирса.

татар телендәге блоглар тарихы язам ич әле мин, тарих өчен, yeshler.ru дигән бер “блоглык” бар инде. бу мин ясаганының өстенлекләре: кириллица адрес, вордпресс мөмкинлекләре. yeshler.ru ның мин күргән бер кимчелеге: мин анда керә алмыйм, сер сүзне яңарта алмыйм, башка кешеләрнең дә хәзер шул ук проблема бугай, чөнки яңа язмалар соңгы арада анда юк, әмма ул вакытлы хата, алла бирса. “блогы.рф”ның бер кимчелеге – “яшьләр”дәге шикелле төп биттә берничә блог язмалары аралаштырып күрсәтелүе юк, әмма аны категорияләр йә плугин ярдәмендә көйләп буладыр, ләкин мин аны көйләргә җыенмыйм әле.

апачида “реврайт” белән сорау тамгалы адресны гади файлга бәйләү

мин ясаган эзләгечтәге бер ысул:
“апачи” серверында “мод реврайт” белән генә ничек “?” тамгалы адресларны һәр берсе гади файлдан чыга торган итеп була:
бер инглизчә форумда әйттем: http://wordpress.org/support/topic/plugin-wp-super-cache-cache-requests-with-query-string-_get-parameters?replies=3#post-1930429 .
мондый программа ясыйсың:

#!/usr/bin/php
<?php
set_time_limit(0);
$fdin=fopen("php://stdin","r");
$fdout=fopen("php://stdout","w");
set_file_buffer($fdout,0);
$nini=array('/','?');
$nige=array('%2F','%39');//3f
while($i=fgets($fdin)){
$o=str_replace($nini,$nige,$i);
fputs($fdout,$o);
}
?>

линукста бу файл эшләтелеп җибәрелә торган булырга тиеш.

мондый “реврайт” кодлары язасы:
RewriteEngine On
RewriteMap aylandirow1 prg:/var/www/saytlar/izlaw/aylandirow1.php
RewriteCond %{QUERY_STRING} (.+)
RewriteRule /arhif/(....)/(..)/(..)/(.+) /var/www/saytlar/izlaw/arhif/$1/$2/$3/${aylandirow1:$4}\%39%0 [type=text/html]
RewriteRule /arhif/(....)/(..)/(..)/(.+) /var/www/saytlar/izlaw/arhif/$1/$2/$3/${aylandirow1:$4} [type=text/html]

моны эшләтеп җибәрер өчен сервер админы булырга кирәк, һәм серверны сүндереп кабызасы.

файлларда “?” тамгасы урынында “%39”, һәм бу очракта “/” – “авыш сызык” та кодлаштырылган, әмма аның “авыш сызык” тамгасы катлаулы нәрсә түгел иде дә, сорау тамгасы белән проблема чыккан иде минем.

әллә нинди чит ил кешеләренә сөйләгәч сезгә дә, ягъни моны укучыларга, “безнекеләр”гә, татар телендә сөйләшүчеләргә дә әйтим инде дип уйладым 🙂 .